Dünyanın en büyük ve ihtişamlı mağaralarından birinin Tokat’ta olduğunu biliyor muydunuz? Pazar ilçesi sınırları içinde yer alan Ballıca Mağarası, ilçe merkezinden yalnızca 7 kilometre uzaklıkta. Kendisiyle aynı ismi taşıyan köyün merkezinden de yaklaşık 1 kilometre ilerleyerek mağaraya ulaşabiliyorsunuz. Yaşı 3,4 milyon yıl civarında olan mağara, 1996 yılından beri ziyarete açık. Toplamda 10 bin metrekarelik bir alanı kaplıyor ve deniz seviyesinden yaklaşık 1085 metre yükseklikte yer alıyor. Ballıca Mağarası’nın sekiz salonu ziyarete açılmış durumda. Salonların toplam uzunluğu 680 metreye, yüksekliği de 95 metreye ulaşıyor. Bu sayılardan da anlaşılabileceği üzere, Ballıca Mağarası ülkemizdeki en geniş ziyaret alanı sunan mağaralardan biri olma özelliğine sahip.
Ballıca Mağarası’nın içinde zaten sarkıt ve dikit gibi şimdiye kadar birçok mağaranın içinde karşılaşılmış olan oluşumları görebiliyorsunuz. Ancak esas önemlisi, bu mağaranın içinde dünyada çok nadir rastlanan soğan sarkıt isimli oluşumlara da ev sahipliği yapması. Üstelik, burada cüce yarasa olarak adlandırılan bir yarasa türü de koloniler halinde yaşıyor. Mağaranın salonları yarı dikey ve yarı yatay şekilde birbirlerine bağlanmış durumda. Toplamda beş kata yayılan salonlar, ev sahipliği yaptıkları oluşumlara göre farklı bölümlere ayrılmış. Havuzlu Salon, Yarasalar Salonu, Damlataş Salonu, Fosil Salonu ve Mantarlı Salon gibi isimler taşıyorlar.
Araştırma ve haritalandırma çalışmaları 1987 yılında başlatılan Ballıca Mağarası’nın farklı bölümlerinin de ilerleyen yıllarda ziyarete açılması planlanıyor. Mağaranın içinde ortalama sıcaklık 18 santigrat derece civarında seyrediyor. Nem oranı da %54 ortalamaya sahip olduğu için, burada rahatlıkla gezebiliyor ve nefes alabiliyorsunuz. UNESCO’nun Dünya Mirası Geçici Listesi’ne de dahil ettiği Ballıca Mağarası haftanın her günü ziyarete açık. Girişler ücretli.