Ülkemizin tarihiyle ilgi çekici şehirlerinden biri Diyarbakır. Uzunlukta Çin Seddi ve İstanbul Surlarından sonra gelen ama güzelliğiyle eşi benzeri olmayan surlar, arkeoloji dünyasında dikkatleri üzerine çeken Körtik Tepe, yüzlerce yıllık hanlar, müzeler, şifalı sular… Diyarbakır gezilecek yerler listesi bunlarla kalmıyor, dahasını da içeriyor.
Asurlular için Amid, Bizans’ta Amida, Araplar için Diyar-ı Bekr olan, pek çoğumuzun “Doğu’nun Paris’i” nitelemesiyle bildiğimiz, belki gidip gördüğümüz, belki de henüz yalnızca planlarımızda yeri olan bu kadim şehrin bize anlatacak ve gösterecek çok şeyi var. Kalemi kâğıdı hazırlayın, Diyarbakır’da gezilecek yerler listesi için not almak isteyebilirsiniz.
Diyarbakır Merkez Görülecek Yerler
Listemizi ulaşım açısından kolay planlama yapabilmeniz için Diyarbakır şehir merkezinde gezilecek yerler ve Diyarbakır merkez harici gezilecek yerler olarak iki ayrı başlık halinde hazırladım. Tarihi Suriçi bölgesini içeren merkez ile başlayalım ve hemen belirtelim, Diyarbakır Sur ilçesi gezilecek yerler listeniz için en çok mekân önerisinde bulunduğumuz (merkez) ilçe.
1. Diyarbakır Surları
Diyarbakır’ın simgesi haline gelmiş ve bulunduğu ilçeye adını vermiş olan Diyarbakır Surları, toplam 5 kilometre uzunluğa sahiptir. Sur ilçesi içinde yer alan surlar, uzunluk açısından dünyada Çin Seddi ve İstanbul...
Diyarbakır deyince hepimizin belki de ilk aklına gelen, şehrin surları. Diyarbakır’a gidip de 5 kilometre uzunluğu ve 10 – 12 metre yüksekliğiyle ihtişamlı Diyarbakır Surlarını görmeden olmaz tabii ki.
2. Keçi Burcu
Diyarbakır Surları üzerindeki en eski ve en büyük burç olan Keçi Burcu, şehrin Sur ilçesi sınırları içinde yer alır.Surların dış kale bölümündeki Mardin Kapı’nın doğusunda bulunan Keçi Burcu’nun ne...
Diyarbakır Surları üzerinde en çok ziyaret edilen burç. Sade ama ihtişamlı, Dicle Nehri ve Hevsel Bahçeleri manzaralı (sahibinden kiralık 2 + 1 diye devam edecekmişim gibi oldu, kabul…) Keçi Burcu’nu herkesler gidip görürken siz eksik mi kalacaktınız? Kalmayın tabi, siz de bir gidin görün bence.
3. Hevsel Bahçeleri
8000 yıllık bir geçmişe sahip olan Hevsel Bahçeleri, Diyarbakır’ın Sur ilçesi sınırları içinde ve Dicle Nehri’nin kıyısında yer alır.2015 yılında UNESCO Dünya Mirası Listesine alınarak önemi ve değeri tescillenmiş...
Hevsel Bahçeleri Diyarbakır gezilecek yerler listenizde kesinlikle bulunması gereken bir diğer nokta. Güzelliğiyle gözlerinize bayram ettirecek bu alan, sekiz bin yıldır varlığını sürdürüyor ve insanlara nefes olmasının yanı sıra yüzlerce hayvan türüne de ev sahipliği yapıyor. Hazır UNESCO Dünya Mirası Listesine alınmış olan Hevsel Bahçelerinden bahsetmişken şunu da söylemeliyiz ki Diyarbakır gezilecek doğal yerler açısından da ziyaretçilerine pek çok seçenek sunuyor, biz burada bazılarına yer verdik.
4. Diyarbakır Ulu Camii
Diyarbakır Ulu Camii, şehrin merkez ilçesi olan Sur’da yer alır.Bugün Ulu Cami’nin olduğu yerde Mar Toma adında bir kilise olduğu bilinir ancak kilisenin mimari yapısıyla ilgili detaylı bilgi bulunmamaktadır....
Diyarbakır’ın inanç turizminde Şanlıurfa ile yarıştığını söylemiş miydik? Hal böyle olunca, Diyarbakır gezilecek dini yerler denilince pek çok mekânla karşımıza çıkıyor. Anadolu’nun en eski camilerinden Diyarbakır Ulu Camii de bunlardan birisi.
5. Mesudiye ve Zinciriye Medreseleri
Mesudiye Medresesi, Diyarbakır’ın Sur ilçesinde yer alır. Diyarbakır Ulu Cami’nin bir parçası olan medrese, cami avlusunun kuzeydoğusunda kalır.Medresede, buranın inşa tarihiyle ilgili bilgilerin verildiği beş farklı kitabe vardır. Bu...
Mesudiye ve Zinciriye medreseleri Ulu Cami’nin bir parçası olan, dolayısıyla Ulu Cami’yi ziyaret ettiğinizde görebileceğiniz dini yerler. Anadolu’nun en eski medreselerinden olan bu mekânlar Diyarbakır’da yüzyıllardır İslami çalışmaların yapıldığı yerler olarak varlıklarını sürdürüyor.
Zinciriye Medresesi, Diyarbakır’ın Sur ilçesinde yer alır. Diyarbakır Ulu Cami’nin bir parçası olan medrese, caminin güneybatısında kalır. Burası halk arasında aynı zamanda Sincariye Medresesi adıyla da bilinir.Dikdörtgen planlı tek...
6. Şeyh Mutahhar Camii (Dört Ayaklı Minare)
Şeyh Mutahhar Camii (ya da diğer isimleriyle Şeyh Mattar Camii, Dört Ayaklı Minare, Kasım Bey Camii veya Kasım Padişah Camii), Diyarbakır’ın Sur ilçesi sınırlarında yer alır.Şeyh Mutahhar Camii, 1500...
Çok söze gerek yok, kendisinden daha ünlü bir minareye sahip Şeyh Mutahhar Camii’ni muhakkak görmelisiniz.
7. Surp Giragos Ermeni Kilisesi
Surp Giragos Ermeni Kilisesi (ya da Aziz Kyriakos Kilisesi), Diyarbakır’ın Sur ilçesinde yer alır. Ünlü Dört Ayaklı Minare’nin bir üst sokağında bulunan kilise, 1518 yılında inşa edilmiştir. Bununla birlikte yapı...
Surp Giragos Ermeni Kilisesi, Şeyh Mutahhar Camii’nin bir üst sokağında yer alıyor. Tarih boyunca çeşitli badireler atlatmış bu kilise, yapılan restorasyon sonrası Mayıs 2022’de yeniden ziyarete açıldı.
8. Hasan Paşa Hanı
Hasan Paşa Hanı, Diyarbakır’ın Sur ilçesi sınırları içinde yer alıyor.Diyarbakır’a gelen turistlerin en yoğun ziyaret ettiği mekânlardan olan Hasan Paşa Hanı, 1573 senesinde Osmanlı’da valilik görevinde bulunan Vezirzade Hasan...
Hasan Paşa Hanı Diyarbakır gezilecek yerler arasında kahvaltı denince ilk akla gelen mekân diyebiliriz. Diyarbakır’ı görmeye gelen turistlerin kahvaltı için en çok tercih ettiği bu tarihi handa aynı zamanda sevdikleriniz için hediyelik eşyalar da bulabilirsiniz.
9. İskender Paşa Konağı
İskender Paşa Konağı, Diyarbakır’ın Sur ilçesi sınırlarında yer alır.Diyarbakır’da kahvaltı denince adı çok sık anılan Hasan Paşa Hanı’nın yanı sıra İskender Paşa Konağı da tercih edilebilecek kahvaltı mekânlarından biri...
Diyarbakır'da gidilecek kahvaltı yerleri arasında burayı da saymazsak olmaz. İskender Paşa Konağı kahvaltı harici zamanlarda da gidip çayınızı kahvenizi içebileceğiniz bir yer.
10. Sülüklü Han
Sülüklü Han ya da diğer adıyla Kazancılar Hanı, Diyarbakır’ın Sur ilçesinde yer alır.Diyarbakır’da bulunan yapılarda sıklıkla kullanılan bazalt taşıyla inşa edilmiş olan Sülüklü Han, Hanilioğlu Mahmut Çelebi ve kız...
Diyarbakır’ın kendine özgü mimarisini yansıtan yapılardan biri olan Sülüklü Han, tarihi Suriçi bölgesinde yer alır. Diyarbakır’da gezilecek yerler listenize eklemeniz gereken bu otantik mekâna, yorulduğunuzda kahve ya da şerbet içmek için uğrayabilirsiniz.
11. Dengbej Evi
Diyarbakır’ın Sur ilçesinin tarihi merkezinde yer alan Dengbej Evi, Kürtçe sözlü edebiyat ürünlerinden stranları dinleyebileceğiniz bir mekân. Çalgı kullanmadan söylenen türküler olarak tanımlayabileceğimiz stranları icra eden kişilere dengbej deniyor.2007...
Dengbej Evi, dengbej kültürünü yaşatmak ve Diyarbakır’ı ziyarete gelenlere bu kültürü ilk elden deneyimleme imkânı sunmak amacıyla 2007 yılında hizmete açılmış. Dengbejlerden stranlar dinlemek isteyenlerin keyifle vakit geçireceği bir mekân.
12. Cemil Paşa Konağı (Diyarbakır Kent Müzesi)
Cemil Paşa Konağı, Diyarbakır’ın Sur ilçesinde, tarihi Suriçi bölgesinde yer alır.Osmanlı Devleti zamanında valilik görevinde bulunan Cemil Paşa’nın yaptırdığı konağın inşaatı 1887 yılında başlamış ve yaklaşık bir yıl içinde...
Diyarbakır’ın önemli Kürt ailelerinden Cemilpaşazadelerin sıra dışı bir hayat sürdükleri konağı görmenizi öneririm. Bugün Kent Müzesi olarak faaliyet gösteren konakta ailenin kullandığı eşyaları görebilir ve Diyarbakır kültürüyle ilgili bilgi sahibi olabilirsiniz.
13. Diyarbakır Arkeoloji Müzesi
Diyarbakır Arkeoloji Müzesi, Diyarbakır’ın Sur ilçesi sınırları içinde bulunur. Öncelikle 1934 senesinde Zinciriye Medresesi içinde faaliyete geçen müze, 1985’e gelindiğinde günümüzdeki yerine taşınmıştır. Diyarbakır Arkeoloji Müzesi’nin halka açılması ise 1993...
Şanlıurfa Arkeolojisi Müzesi'ni hayli övmüştük. Komşusu Diyarbakır’ın da ondan kalır yanı yok tabii ki. Şanlıurfa’nın Göbeklitepesi varsa bizim de Körtik Tepemiz ve dahası var demişler ve donatmışlar müzeyi. Diyarbakır Arkeoloji Müzesi envanterinde tam 29270 eser kayıtlı.
14. Saint George Kilisesi
Saint George Kilisesi, Diyarbakır’ın Sur ilçesi sınırlarında İçkale olarak anılan bölgede yer alır. Bu yapı aynı zamanda Kara Papaz Kilisesi olarak da anılır.Diyarbakır Arkeoloji Müzesi ile aynı yerde bulunan...
Burası aslında Diyarbakır Arkeoloji Müzesi içinde yer alıyor, bir kompleks gibi düşünebilirsiniz. Arkeoloji Müzesi’ne gelmişken bu asırlık kiliseyi de görmeden dönmeyin.
15. Hazreti Süleyman Camii
Hazreti Süleyman Camii (ya da diğer isimleriyle Nâsıriyye Camii, Murteza Paşa Camii, Meşhed Camii veya Kale Camii) Diyarbakır’ın Sur ilçesi sınırları içinde yer alır. Diyarbakır Arkeoloji Müzesi ile aynı avlu...
Hazreti Süleyman Camii, Diyarbakır’ın manevi havasını derinden solumak isteyenlerin mutlaka uğraması gereken bir mekân. Yapı, Diyarbakır Arkeoloji Müzesi ile aynı avlu içinde yer alıyor ve ayrıca 27 sahabenin türbesine de ev sahipliği yapıyor.
16. Meryem Ana Süryani Kilisesi (Mor Yakup Kilisesi)
Meryem Ana Süryani Kilisesi, Diyarbakır’ın Sur ilçesinde yer alır. Ortodoks Süryanilere ait bu kilise, aynı zamanda Mor Yakup Kilisesi adıyla bilinir.Yapılış tarihinin üçüncü yüzyıl olduğu ve bir pagan tapınağı...
Meryem Ana Süryani Kilisesi ya da diğer adıyla Mor Yakup Kilisesi, Keçi Burcu’ndan yürüyerek 10-15 dakikada ulaşabileceğiniz mesafede. Diyarbakır’daki Ortodoks Süryanilere ait bu kilisenin duvarları binlerce yıldır süren ayinlerin sesini içine çekmiş. Şöyle bir kulaklarınızı duvarlara dayayın, bakalım duyabilecek misiniz?
17. Behram Paşa Camii
Behram Paşa Camii, Diyarbakır’ın Sur ilçesi sınırları içinde yer alır. Diyarbakır Surları’nın Mardin Kapısı yakınlarında bulunan yapıdan Mimar Sinan’ın hayatı ve eserlerinin anlatıldığı Tuhfetül Mimarin adlı eserde bahsedildiğinden, bu cami...
Diyarbakır’da bir Mimar Sinan eseri. Ara sokaklarda kalmış bu camiyi mutlaka görmelisiniz!
18. Ziya Gökalp Müzesi
Ziya Gökalp Müzesi, Diyarbakır’da Sur ilçesi sınırları içinde yer alır.Sosyolog, siyasetçi, şair ve yazar Ziya Gökalp’in 1867 senesinde doğduğu ev, 1806’da inşa edilmiştir. Yapımında bazalt taş kullanılan eve Gökalp...
Türk milliyetçiliği için önemli isimlerden olan toplumbilimci, yazar ve siyasetçi Ziya Gökalp’in doğduğu ev günümüzde müze olarak ziyaret edilebiliyor. Yazarın eşyaları ve kendisine ait belgelerin sergilendiği müzede Müzekart geçiyor.
19. Ahmed Arif Edebiyat Müzesi
Ahmed Arif Edebiyat Müzesi, Diyarbakır’ın Sur ilçesinde yer alır. Ulu Camii’nin arka sokağında kalan müze, Diyarbakırlı bir başka şairimiz Cahit Sıtkı için yapılmış olan Cahit Sıtkı Tarancı Müzesi’nin bitişiğindedir.Müzenin...
Diyarbakır’ın yetiştirdiği önemli edebiyatçılarımızdan Ahmed Arif’in anısına 2011 yılında açılan müzede, şairin kişisel eşyalarının yanı sıra kendi el yazısıyla yazdığı şiirlerini görebilirsiniz.
20. Cahit Sıtkı Tarancı Müzesi
Cahit Sıtkı Tarancı Müzesi, Diyarbakır’ın Sur ilçesi sınırları içinde yer alır. Ulu Camii'nin arka sokağında bulunan müze, bir diğer Diyarbakırlı şair olan Ahmed Arif için hazırlanan Ahmed Arif Edebiyat Müzesi’nin...
Diyarbakırlı bir başka şairimiz olan Cahit Sıtkı Tarancı için Kültür Bakanlığı tarafından hazırlanan bu müze, şairin doğup büyüdüğü ev olması dolayısıyla ayrıca bir öneme sahip. Ziyaret etmeyi düşünenler Ahmed Arif Edebiyat Müzesi ile aynı gün içinde burayı görebilirler zira bu iki müze yan yana bulunuyor.
21. On Gözlü Köprü
Dicle Köprüsü olarak da bilinen ancak On Gözlü Köprü adı daha da bi’ havalı olan köprü, Diyarbakır’ın Sur ilçesi sınırları içinde yer alır. Hemen söyleyelim, buranın bir adı daha var...
Burayı merkez listemizde en sona bıraktım çünkü tarihi şehir merkezinden biraz uzakta kalıyor. Dicle’nin iki yakasını birbirine bağlayan, Diyarbakır’ın merkezine ulaşımı sağlayan On Gözlü Köprü, Diyarbakır’ın tarihe meydan okuyan yapılarından. Köprüye kadar aracınızla ya da toplu taşıma kullanarak gidebilirsiniz ancak köprünün araç trafiğine kapalı olduğunu belirtelim. Gidince ne mi yapın? Nehir kıyısındaki kafelerde köprüye ve Dicle’ye karşı çayınızı yudumlayabilir ve muhteşem fotoğraflar çekebilirsiniz.
Diyarbakır Merkez Harici Gezilecek Yerler
Diyarbakır şehir merkezinde gezilecek yerler için listemizi tamamladık. Şimdi sıra geldi Diyarbakır’ın merkez ilçesi olan Sur dışında gezip görmeniz gerektiğini düşündüğüm yerlere.
22. Malabadi Köprüsü (Silvan)
Malabadi Köprüsü, Diyarbakır’ın merkez ilçesi Sur’a 98 kilometre kadar uzaklıkta bulunan Silvan ilçesi sınırlarındadır.Artuklular zamanında yapılmış olan köprünün inşa tarihi 1147’dir. Timurtaş Bin-i Gazi’nin yaptırdığı köprü, 40,86 metre açıklığındaki...
Diyarbakır gezilecek yerler listenizde bence mutlaka bulunması gereken bir nokta. Çağın imkânlarıyla nasıl yapıldığına hayret edilen Malabadi Köprüsü’nün yapılış hikâyesi de hayli hüzünlü. Köprünün hikâyesini ve diğer detayları yukarıdaki içeriğe tıklayarak öğrenebilirsiniz.
23. Çermik Kaplıcaları (Çermik)
Çermik Kaplıcaları, Diyarbakır’ın merkezine 87 kilometre kadar uzaklıkta bulunan Çermik ilçesi sınırları içindedir.Çermik kaplıcalarının bir hikâyesi var tabii ki. Acem kralının kızı Melike Belkıs hastalanır. Vücudunda çıkan yaralarla kendini...
Diyarbakır’ın hikâyeli bir yapısı da burası. Çermik Kaplıcaları romatizmal hastalıklardan kadın hastalıklarına kadar pek çok rahatsızlığa iyi geliyor.
24. Bırkleyn Mağaraları (Lice)
Bırkleyn Mağaraları, Diyarbakır’ın merkezine 90 kilometre kadar uzaklıkta, Lice ilçesinin Abalı köyü yakınlarında bulunur. Mağaraların adında geçen “bırkleyn” kelimesi “yükselme, kabarma” anlamına gelir.Arkeolojik sit alanı olan mağaralar karstik yapıdadır....
Antalya mağaralarına benzer karstik oluşumların görüldüğü Bırkleyn Mağaraları’na da yolunuzu düşürebilirseniz muazzam manzaralara doyacağınız bir gezi rotası çıkarmış olursunuz. Benden söylemesi :)
Siz Diyarbakır’ı ziyaret ettiniz mi? Ya da yakın zamanda Diyarbakır’a gitmeyi planlıyor musunuz? Paylaşın, herkesin bi’ fikri olsun. Şu da listede olmalı dediğiniz bir yer varsa da yorumlarda buluşalım…
| Sıra | İçerik | Kullanıcı Puanı |
|---|---|---|
| 1 | Diyarbakır Surları | 9,7 |
| 2 | Keçi Burcu | 9,0 |
| 3 | Hevsel Bahçeleri | 9,0 |
| 4 | Diyarbakır Ulu Camii | 9,7 |
| 5 | Mesudiye Medresesi | 8,5 |
| 6 | Diyarbakır Zinciriye Medresesi | 9,1 |
| 7 | Şeyh Mutahhar Camii (Dört Ayaklı Minare) | 8,9 |
| 8 | Surp Giragos Ermeni Kilisesi | 9,1 |
| 9 | Hasan Paşa Hanı | 9,1 |
| 10 | İskender Paşa Konağı | 8,0 |
Ülkemiz çok güzel, benim bir kabahatim yok 😊