Kars’ın Merkez ilçesi sınırlarındaki Ortakapı Mahallesi’nin Halitpaşa Caddesi üzerinde bulunan Eski Öğretmen Evi, kentin Baltık mimari tarzında inşa edilmiş en etkileyici yapılarından birini oluşturuyor. 93 Harbi olarak da adlandırılan 1877-1878 Osmanlı Rus Savaşı’nın ardından kentte başlayan ve kırk yıl süren Rus işgali sırasında Ruslar tarafından inşa edilmiş. Üç katlı şekilde tasarlanan bu tarihi yapının dış cephe duvarları, Baltık mimari örneklerinde sıkça rastladığımız gibi, düzgün kesme bazalt taşı kullanılarak örülmüş. Girişi kuzey tarafta bulunan Eski Öğretmen Evi’nin tüm cephelerinde çatı alınlıklarını süsleyen kartuşlar ve pencere üstlerinde bulunan bitkisel motifler göze çarpıyor. Her açıdan son derece özenli ve etkileyici bir mimari örneği oluşturan Eski Öğretmen Evi, kentin en değerli tarihi yapılarından biri olarak kabul ediliyor.
Cumhuriyet’in ilanının ardından Hazine’ye devredilen Eski Öğretmen Evi, ilerleyen süreçte uzun bir süre boyunca Ziraat Bankası’nın binası olarak kullanılmış. 1984 yılında kapsamlı bir düzenleme çalışmasından geçirilmiş. Bu çalışma sonucunda yapının iç mekanında köklü değişikliklere gidilmiş. Ayrıca, arka cepheye de iki katlı betonarme bir yapı eklemesi yapılmış.
Kente 2003 yılında yeni bir Öğretmen Evi inşa edilince, Eski Öğretmen Evi de boşaltılmış. 2005 yılında Kafkas Üniversitesi’ne tahsis edildikten sonra bir restorasyondan daha geçirilmiş. Eski Öğretmen Evi, Erzurum Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu’nun kararıyla 1988 yılından beri tescilli ve koruma altında. Eğer yolunuz Kars’a düşerse bu görkemli yapıyı yakından inceleme fırsatını kaçırmayın.
