Kars’ın Merkez ilçesine bağlı Ocaklı Köyü’nün sınırları içinde bulunan Ani Antik Kenti, diğer isimleriyle Ani Harabeleri ya da Ani Ören Yeri, binlerce yıllık bir tarihi geçmişe sahip olan ve ziyaretçilerini kendine hayran bırakmayı başaran bir antik şehir. Bu antik şehrin içinde, günümüze dek ayakta kalabilmiş olmalarına hayret edeceğiniz birçok farklı tarihi yapı bulunuyor. Bunlardan biri de Ani Ören Yeri’nin kuzeybatısında kalan sarp bir kayalığın üzerine kurulmuş Selçuklu Sarayı. Selçuklu Sarayı’nın inşa tarihine ilişkin net bir bilgiye hâlen ulaşılabilmiş değil. Ancak yapılan araştırmalar, bu tarihi yapının 1064 yılında Selçuklu Devleti’nin Ani’yi fethetmesinin ardından ve Ebul Menuçehr Bey tarafından inşa ettirildiğini işaret ediyor.
Bölgenin fethedilmesinden sonra kentte başlatılan imar çalışmaları sırasında inşa edildiği tahmin edilen Selçuklu Sarayı’nın orijinal hali üç katlıymış. Ancak asırlar içinde, ahşap şekilde inşa edilmiş olan üçüncü kat zamana dayanamayarak yıkılmış. Fakat hem zemin kat hem de bodrum katı hâlen ayakta. Sarayın girişinde bulunan portal kapı, Selçuklu mimarisine ait taş işçiliğinin en etkileyici örneklerinden birini oluşturuyor. Bu kapı yıldız motifleriyle süsleniyor.
Selçuklu Sarayı’nın bodrum katındaki tonoz kemerli kısımlar asırlar boyunca kış aylarında ambar işleviyle kullanılmış. Zemin kat ise esas saray bölümünü oluşturuyormuş. 12. yüzyıl Selçuklu süsleme stilinin karakteristik örneklerini sunan Selçuklu Sarayı, büyük bir salon ve onun etrafını çevreleyen odalardan oluşuyor. Sarayın içindeki şadırvan da bu görkemli yapının etkileyici mimarisini bir kez daha gözler önüne seriyor.
