Tavium Antik Kenti, Yozgat il merkezinin batısında bulunan Büyüknefes Köyü'nde konumlanmıştır. Ören yerinde Hitit ve Frig medeniyetlerinin izleri görülmesine rağmen, esas yerleşimin Galatalar zamanında, yani M.Ö. önce 3. yüzyıl ile 1. yüzyıl arasında başladığı tahmin edilmektedir.
Tavium Antik Kenti, Romalıların Galat ismini verdikleri bir kavmin M.Ö. 280’li yıllarda Balkanlar’dan Anadolu’ya göçmüş olan Trokme kolu tarafından kurulmuştur. O dönemde bu bölge, İç Anadolu Bölgesi‘nde yaşayanlar için çok önemli hale gelmiş bir kültür ve ticaret merkezidir. Arkeolojik açıdan çok değerli olan bu bölgede, 1997 yılından beri Avusturya’nın Klagenfurt Üniversitesi’nden Prof. Karl Strobel başkanlığında yüzey araştırmaları yapılmıştır. Büyüknefes ve çevresinde bulunan birçok köyde araştırmalar gerçekleştirilmiştir. Bu araştırmalarda Büyüknefes Köyü’nde Büyük ve Küçük Kale adında iki kale ve küçük kaleye yakın yerde tiyatro kalıntıları keşfedilmiştir.
Antik kentin Kral Yolu adı verilen bölgenin üzerinde olması, bölgenin önemini arttıran etkenler arasında bulunmaktadır. Tavium Antik Kenti’nde kaleler olduğunun tepit edilmesi, o dönemde bölgenin bir ticaret merkezi olduğu sonucunu doğurmaktadır. Yapılan kazı çalışmalarında seramik parçaları, sütun kaide ve tamburları, mezar stelleri ve Bizans dönemine ait yazıtlı mezar gibi birçok farklı buluntu gün yüzüne çıkarılmııştır.
