Denizli’nin Bayramyeri ilçesi sınırları içinde bulunan Atatürk Etnografya Müzesi, kentin turistik ve manevi açıdan en ön plana çıkan müzelerinden biri. Hem tarihi dokusu ve mimarisi hem de koleksiyonuyla turistlerin ilgi odağında. Müzeye ev sahipliği yapan iki katlı yapı, 19. yüzyıl sonlarında inşa edilmiş. Sakız üslubu olarak bilinen mimari üslubun bir örneği olduğu için, ortada bir sofa etrafında konumlanan odalardan oluşuyor. Konağın giriş cephesindeki çıkma balkonla hareketlendirilmiş üst kat sofası, binanın arka tarafında iki kat boyunca yükselen bir ek bölümle tamamlanmış. Dış cephede yer alan pencereler dikdörtgen ve basık kemerli şekilde tasarlanmış. İç mekanda da ahşap direklerin üzerini örten dekoratif köşe payeleri gibi ustalıklı ayrıntılar yer alıyor. Binaya giriş, her iki cephede de yer alan çift kanatlı ahşap kapılar aracılığıyla sağlanıyor.
Atatürk Etnografya Müzesi’nin binası, Cumhuriyet’in ilk yıllarında parti binası olarak kullanılmış. Mustafa Kemal Atatürk de Denizli ziyaretinde bu çatı altında konaklamış. 1950’li yıllardan sonra Sağlık Bakanlığı tarafından Verem Savaş Dispanseri olarak kullanılan yapı, 1977 yılında Kültür Bakanlığı tarafından koruma altına alınarak anıt eser olarak tescil edilmiş. Atatürk’ün doğumunun 100. yılının şerefine 1981-1983 yılları arasında onarılmış, 1984 yılında da müze olarak ziyaretçilerine kapılarını açmış. 1999 yılında yeniden restore edilerek daha modern bir görünüm kazanmış. Günümüzde de hem Denizli’nin tarihini ve kültürel mirasını hem de Atatürk’ün hatırasını da yaşatmaya devam ediyor.
Müzenin alt katı, Denizli ve çevresine ait etnografik eserler için ayrılmış. Bu bölümde yerel halkın günlük yaşamını yansıtan objeler ve eşyalar sergileniyor. Ayrıca, İzmir’in işgaline karşı düzenlenen bir mitingde kullanılan sancağı ve Kurtuluş Savaşı’nda büyük katkılar sunan Hüseyin Efe’nin giysisi de bu bölümde. Üst katta ise Atatürk’e ait kişisel eşyaların sergilendiği iki özel oda ve geleneksel bir Denizli evini yansıtan odalar yer alıyor. Pazartesi hariç her gün ziyarete açık olan müzeye girişler ücretsiz.
