Günümüzde Antalya’nın Kaş ilçesine bağlı Kınık Mahallesi’nin sınırları içinde kalan Xanthos Antik Kenti, Likya’nın en görkemli ve büyük kentlerinden biriymiş. Tarihte ismi Xanthos Nehri olarak da anılmış olan Eşen Çayı’nın kenarındaki ovayı gören iki tepenin üzerine kurulmuş olan kent, tarihte bir dönem Likya Birliği’nin idari merkezi olma görevini de üstlenmiş. Hatta hem kentte yapılan kazılarda ele geçen kıymetli buluntular hem de Likya Uygarlığı’na tanıklık etmiş olması sebebiyle, Xanthos Antik Kenti UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne de girmeyi başarmış. Tarih boyunca geçirdiği çok sayıda işgale ve doğal afete rağmen uzun süre boyunca ihtişamını koruyabilmiş.
Tarihçesi M.Ö. 8. yüzyıla kadar uzanan Xanthos Antik Kenti, idari merkez olarak görülmesi sebebiyle defalarca saldırıya uğramasına rağmen Likya Birliği’nin en özgür ruhlu kentlerinden biri olarak biliniyor. Heredot’un anlatımına göre, M.Ö. 545 yılında Perslerin saldırısı sırasında Xanthos halkının erkekleri hem tüm ailelerini öldürmüş hem de tüm mal varlıklarını yakarak yok etmiş. Ardından da Perslerle savaşa girmiş, büyük bir direniş göstermelerine rağmen mağlup olarak kentin hakimiyetini onlara bırakmak zorunda kalmışlar. Pers egemenliği Büyük İskender dönemine kadar devam edmiş. M.Ö. 309 yılından sonra ise Xanthos önce Mısır hanedanı olan Ptolemaiosların, ardından da III. Antiokhos’un hakimiyeti altına girmiş. M.Ö. 432 yılında Brutus tarafından tamamen yerle bir edildiği için, Roma döneminde neredeyse yeniden inşa edilmiş.
Xanthos Antik Kenti’nde özellikle M.Ö. 8. yüzyıl ve Geç Bizans Dönemi arasında kalan sürece tarihlenen çok sayıda yapının kalıntılarına rastlamak mümkün. Özellikle bu bölgede bir benzerine rastlamadığımız anıt mezarlar ziyaretçilerden yoğun ilgi görüyor. Mezarların yanı sıra; kentin en önemli kalıntılarının tiyatronun batısında kalan bölgede yoğunlaştığını söylemek mümkün. M.Ö. 4. yüzyılda inşa edilmiş bir Likya lahdi, Harpi Anıtı, Klasik Antik Çağ’a tarihlenen mezarlar ve Roma dönemi agorası bunlardan yalnızca birkaçı. Haç Bazilikası, sütunlu cadde ve katedral de Bizans Dönemi yapıları arasından günümüze ulaşanlar arasında bulunuyor. Xanthos Antik Kenti haftanın her günü giriş ücreti karşılığında gezilebiliyor. MüzeKart da geçerli.
