Kars’ın Ocaklı Köyü sınırları içinde ve Türkiye-Ermenistan sınırı üzerinde bulunan Ani Antik Kenti, her biri çok etkileyici bir geçmişe sahip onlarca farklı tarihi yapıyı içinde barındırıyor. Bunlardan biri de antik kentin batı tarafında ve Bostanlar Deresi’nin karşısındaki yamacın kenarında bulunan Abughamrents Kilisesi. İnşa tarihi ve mimarı hâlen net olarak bilinmeyen bu tarihi kilise, Polatoğlu Kilisesi olarak da adlandırılıyor. Kilisenin kitabesinden hareketle, bu yapının M.S. 980 yılında Prens Pahlavuni tarafından inşa ettirildiği tahmin ediliyor.
Abughamrents Kilisesi’nde yapılan ilk kazı çalışmaları, Toramanian tarafından gerçekleştirilmiş. Toramanian bu çalışmaların sonucunda bir kaynak göstermeden, kilisenin Pahlavuni ailesine mensup I. Grigor Hamze tarafından babası anısına inşa ettirildiğini ileri sürmüş. Ancak belirttiğimiz gibi, bu bilgi kesin bir kaynağa dayandırılabilmiş değil.
Asırlar boyunca ayakta kalarak günümüze dek sağlam şekilde ulaşmayı başaran Abughamrents Kilisesi, üç basamaklı bir platform üzerine düzgün kesme taşlar kullanılarak ve dolgu duvar tekniğiyle inşa edilmiş. Kilisenin tek bir girişi var ve o da yapının güneybatı cephesinde bulunuyor. Silindirik bir forma sahip olan yapı, sekizgen kubbeli. Kubbenin temeli birbirine geçmiş sütunlarla desteklenen altı kenar sütununun üzerinde duruyor. Abughamrents Kilisesi’nin en ilginç özelliklerinden biri, apsisi olmayışı. Bu sebeple bu ibadethanenin bir aile mezarlığını anmak üzere inşa edilmiş anıt mezar binası olarak kullanıldığı tahmin ediliyor. 2012 yılında restorasyon çalışmasından geçirilmiş olan kilise Ani Antik Kenti turlarında ziyaret edilebiliyor.
