Muğla’nın Köyceğiz ilçesinin Çandır Mahallesi’nde ve Antik Anadolu’nun Karya isimli bölgesinde bulunan Kaunos Antik Kenti, Antik Çağ’ın önemli liman kentlerinden biri. Yıllar içinde denizin alüvyonla dolması sebebiyle liman özelliğini kaybetmiş olsa da uzun zaman boyunca bir sınır kenti olmanın avantajlarından yararlanmış. Heredot, Kaunos halkının Karyalı olması rağmen kendilerini Giritli olarak kabul ettiğini yazmış. Strabon’un aktardığına göre de kentin tersanesi ve ağzı kapanabilir özellikte bir limanı bulunuyormuş. Bu limanı biz günümüzde Sülüklü Göl olarak biliyoruz.
Miletos’un ikiz çocuklarından biri olan Kaunos tarafından kurulan ve onun ismini taşıyan antik kentin en dikkat çekici yapıları arasında kaya mezarları ilk sırada. M.Ö. 4. yüzyıla tarihlenen mezarların ilerleyen süreçte Roma İmparatorluğu tarafından da kullanıldığı biliniyor. Likya tipinde inşa edilen mezarların içinde üç taş yatak da mevcut. Ölüler bu yatakların üzerine yatırılıyormuş. Mezarların cephelerinde iki İyon sutunu var. Bunlar da frizler, alınlıklar ve kabartmalar ile süsleniyor.
Kendi döneminde denizle olan bağlantısı akropolden başlayan Kaunos Antik Kenti, Persler Anadolu’yu tamamen fethettiğinde Mausolos’un hakimiyetine girmiş. Büyük İskender M.Ö. 334’te Persleri yendiğinde de sırasıyla Prenses Ada, Antigonos ve Ptolemios tarafından yönetilmiş. İlerleyen süreçte Rodos Krallığı, Bergama Krallığı ve Roma İmparatorluğu yönetimlerine girmiş. Kısacası, tarih boyu birçok farklı medeniyeti ağırlamış.
Surlarının bir bölümü Orta Çağ’dan, bir bölümü de Helenistik Dönem ile Arkaik devirden kalma olan Kaunos Antik Kenti’nin akropolünün eteğinde bir tiyatro da bulunuyor. Tiyatronun civarında bazilika tipi bir kilisenin kalıntıları mevcut. Yine kenti gezerken Roma hamamı ve tapınağının kalıntılarını da görebiliyorsunuz. Sülüklü Göl’de yapılan kazılarda ortaya çıkarılan stoanın çevresinde heykel kaideleri yer alıyor. Fakat heykellere hâlen ulaşılabilmiş değil. Kaunos Antik Kenti’ni haftanın her günü 08:30 ile 18:00 saatleri arasında gezmek mümkün. Girişte MüzeKart geçiyor.
Kaunos'un Tarihçesi
Kaunos, antik dönemde Karya bölgesinde Lykia ve Karia sınırında stratejik bir liman kenti olarak kurulmuştur. MÖ 9. yüzyılda Karialılar tarafından kurulduğu düşünülmektedir.
Kaunos, tarihi boyunca Pers, Makedon ve Roma İmparatorluğu gibi çeşitli medeniyetlerin egemenliği altında kalmıştır. MÖ 546'da Pers Kralı Kyros tarafından fethedilen Kaunos, daha sonra MÖ 334'te Büyük İskender tarafından ele geçirilmiştir. MÖ 129'da Roma İmparatorluğu'nun egemenliğine girmiştir.
Kaunos, liman kenti olması nedeniyle deniz ticareti açısından önemli bir konuma sahipti. Aynı zamanda zengin mermer yatakları bulunmasıyla da bilinmekteydi. Roma Dönemi'nde şehir oldukça gelişmiş ve refah seviyesi yükselmiştir.
Kaunos'un en parlak dönemi MS 2. yüzyılda yaşanmıştır. Bu dönemde şehirde tiyatro, hamam, sarnıç ve tapınak gibi birçok önemli yapı inşa edilmiştir. Ancak MS 4. yüzyıldan itibaren şehrin önemi azalmaya başlamıştır.
Kaunos Antik Kenti Nerede?
Kaunos antik kenti, Muğla ilinin, Ortaca ilçesine bağlı Dalyan sınırlarındadır. Eşsiz bir doğa harikası olan Dalyan kanalı boyunca uzanır.
Kaunos, Dalyan çayı kıyısında, deniz seviyesinden yaklaşık 10 metre yükseklikte bir tepede kurulmuştur. Dalyan kanalı sayesinde denizle bağlantısı vardır.
Kaunos'un bulunduğu bölge, Akdeniz ikliminin görüldüğü bir sahil şerididir. Yazları sıcak ve kurak, kışları ılık ve yağışlı geçer. Bitki örtüsü olarak makilik alanlar yaygındır.
Dalyan kanalı, Kaunos ile deniz arasında eşsiz bir bağlantı oluşturur. Kanal boyunca kaplumbağalar için koruma alanları bulunur. Kaunos'un hemen karşısında İztuzu Plajı vardır. Plaj, ince kum tepeleri ve temiz denizi ile ünlüdür.
Kaunos'a yakın diğer önemli yerler; Dalyan kasabası, Köyceğiz ve Marmaris'tir. Bu yerleşimlerde konaklama imkanı bulunur.
Kaunos Antik Kenti'ndeki Önemli Yapılar
Kaunos antik kenti, günümüze kadar ayakta kalmayı başarmış çok sayıda tarihi yapıya ev sahipliği yapmaktadır.
Kaunos'taki Tiyatro
Kaunos'taki tiyatro MÖ 2. yüzyılda inşa edilmiştir ve oldukça iyi korunmuş durumdadır. Yaklaşık 10.000 kişilik oturma kapasitesiyle bölgenin en büyük tiyatrolarından biridir. Tiyatro kentin hemen yamacına inşa edilmiştir ve muhteşem manzaraya sahiptir.
Kaunos'taki Çeşmeler
Kaunos'ta birçok çeşme ve su kemeri bulunmaktadır. Bunlar şehrin su ihtiyacını karşılamak için yapılmıştır. Özellikle yamaç boyunca uzanan kemerler ve sarnıçlar dikkat çekicidir. Bazıları hala su taşıyor olsa da çoğu harabe haldedir.
Kaunos'taki Surlar
Kaunos şehrini çevreleyen surların büyük kısmı ayaktadır. Yaklaşık 8 metre yüksekliğindeki taş surlar, şehri hem karadan hem denizden gelebilecek saldırılara karşı korumaktaydı. Ayrıca kuleleri ve kapılarıyla oldukça etkileyicidir.
Kaunos'taki Mezarlar
Kaunos'ta pek çok farklı tipte lahit ve mezar bulunmaktadır. Bunların en ünlüleri kaya mezarlarıdır. Yüksek bir yamaçtaki yüzeye oyulmuş bu mezarlar, Likya uygarlığının tipik özelliğidir. Ayrıca şehrin çeşitli yerlerinde yeraltı mezarları ve lahitler de vardır.
Kaunos'ta Yaşam
Kaunos, antik dönemde önemli bir liman kenti olarak bilinir. Kent, zengin bir kültüre ve canlı bir ticaret hayatına sahipti.
Kaunos halkı büyük ölçüde Likya ve Karia kökenliydi. Halkın ana geçim kaynağı ticaretti. Kent, limanı sayesinde deniz ticaretinde önemli bir rol oynardı. Zeytinyağı, şarap, kereste gibi ürünler Kaunos'tan ihraç edilirdi. Aynı zamanda, lüks eşyalar, baharatlar gibi mallar da buraya getirilirdi.
Kaunos'ta günlük yaşam Akdeniz kültürünün etkisi altındaydı. Halk genellikle tek katlı, düz damlı evlerde yaşardı. Yiyecek olarak zeytin, üzüm, buğday tüketirlerdi. Giyim kuşamlarında ise özellikle yün ve ketenden yapılmış giysiler tercih edilirdi.
Kaunos toplumu oldukça dinamikti. Kentte çeşitli dini inançlar görülürdü. Yunan ve Anadolu tanrılarına inanılıyordu. Pers egemenliği döneminde Zerdüştlük de yaygınlaşmıştı. Halk arasında sihir, büyü ve falcılık da yaygındı.
Kaunos'ta tiyatro, müzik ve edebiyat önemliydi. Tiyatro oyunları ve müzik etkinlikleri sık sık düzenlenirdi. Şairler ve yazarlar eserlerini Kaunos'ta kaleme alırlardı. Böylece Kaunos, zengin bir kültürel hayata sahip olmuştu.
Kaunos'un Terk Edilmesi
Kaunos antik kenti, MÖ 4. yüzyılda Lidya Krallığı'nın egemenliğine girmiştir. MÖ 334'te Büyük İskender'in Anadolu'yu fethetmesiyle Makedonya Krallığı'nın denetimine geçmiştir. MÖ 188'de Roma İmparatorluğu'nun egemenliğine giren Kaunos, MS 395'te Bizans İmparatorluğu topraklarına katılmıştır.
Kaunos'un terk edilmesinin birçok sebebi vardır. Bunlardan ilki, Dalaman Çayı'nın getirdiği alüvyonlar nedeniyle limanın dolmasıdır. Limanın dolması Kaunos'un deniz ticaretini olumsuz etkilemiştir. İkincisi, sıtma hastalığının yaygınlaşmasıdır. Bataklık alanların artması sıtma vakalarını çoğaltmıştır. Üçüncüsü, MS 7. yüzyılda yaşanan depremlerdir. Depremler kentin birçok yapısının hasar görmesine neden olmuştur.
Tüm bu sebeplerden dolayı, MS 10. yüzyıldan itibaren Kaunos terk edilmeye başlanmıştır. Halk çevredeki yüksekliklere ve dağ eteklerine yerleşmiştir. Böylece tarihi bir liman kenti olan Kaunos yok olup gitmiştir. Günümüzde ise Kaunos ören yeri olarak ziyaret edilebilmektedir.
Kaunos Antik Kenti Kazıları
Kaunos antik kenti ilk kez 1842 yılında İngiliz gezgin Charles Fellows tarafından keşfedilmiştir. Daha sonra bölgede 19. yüzyılın sonlarında bazı küçük kazılar yapılmıştır. Ancak sistematik kazı çalışmaları ancak 1966 yılında başlamıştır.
İlk kapsamlı kazıları B. İplikçioğlu ve Ekrem Akurgal başlatmıştır. Daha sonraki yıllarda Prof. Dr. Cengiz Işık, Prof. Dr. Ramazan Özgan ve Prof. Dr. Havva Işık gibi arkeologlar tarafından kazılar sürdürülmüştür. Kazılar günümüzde halen devam etmektedir.
Kaunos kazılarında şimdiye kadar birçok önemli buluntu yapılmıştır. Bunlar arasında Pers Kral Yolu, tiyatro, hamam yapıları, surlar, kral mezarları, lahitler ve çok sayıda sikke bulunmaktadır. Ayrıca kazılarda ele geçen yazılı belgeler Lykia bölgesinin tarihi hakkında önemli bilgiler sunmaktadır. Kaunos kazıları sayesinde antik kentin tarihi ve kültürü hakkında detaylı bilgilere ulaşılmıştır.
Kaunos Antik Kenti Neden Önemli?
Kaunos antik kenti, günümüzde Muğla ilinin Dalyan sınırlarında yer almaktadır. Hem tarihsel hem de arkeolojik açıdan büyük bir öneme sahiptir.
MÖ 9. yüzyılda kurulan Kaunos, Likya bölgesinin en eski yerleşim yerlerinden biridir. Zamanında önemli bir liman kenti ve ticaret merkezi konumundaydı. Pers, Helenistik, Roma ve Bizans dönemlerine ev sahipliği yapmıştır. Bu nedenle farklı medeniyetlerin izlerini taşıyan zengin bir tarihi geçmişe sahiptir.
Kaunos'ta yapılan kazılarda ortaya çıkarılan tiyatro, agoralar, surlar, kral mezarları, tapınaklar ve diğer yapılar kentin tarihsel derinliğini ve zenginliğini yansıtmaktadır. Bu eserler sayesinde antik dönem yaşamı ve kültürü hakkında değerli bilgilere ulaşılmaktadır.
Kaunos aynı zamanda Türkiye turizminde önemli bir yere sahiptir. Antik kent ve doğal güzellikleriyle yerli ve yabancı turistlerin ilgisini çekmektedir. Özellikle kaya mezarları turistler için büyük ilgi odağıdır. Kaunos'un turizm potansiyelinin artarak süreceği öngörülmektedir.
Kaunos Antik Kenti'ne Nasıl Gidilir?
Kaunos antik kenti, Muğla ilinin Dalaman sınırlarındadır. Antik kente ulaşım oldukça kolaydır.
Kaunos'a Ulaşım
- Hava yoluyla Dalaman Havalimanı'na uçabilir ve buradan otobüs, minibüs veya taksi ile Kaunos'a ulaşabilirsiniz.
- Karayolu ile Muğla veya Fethiye'den düzenli minibüs seferleri ile Kaunos'a ulaşım sağlayabilirsiniz.
- Deniz yolu ile Fethiye veya Marmaris'ten tekne turları ile ziyaret edebilirsiniz.
Kaunos'ta Görülmesi Gereken Yerler
- Tiyatro: Roma döneminden kalan ve deniz kenarına inşa edilmiş antik tiyatro oldukça etkileyicidir.
- Akropolis: Zirvedeki kale surları ve kapısı ayaktadır.
- Sütunlu Cadde: Roma İmparatorluğu döneminden kalma sütunlar ve yapı kalıntıları vardır.
- Hamam: Roma dönemi hamam kalıntıları bulunmaktadır.
- Çeşmeler: Antik dönemden kalan çeşmeler görülebilir.
- Mezarlar: Duvar resimlerinin olduğu lahit mezarlar dikkat çekicidir.
- Agora: Ticari faaliyetlerin yapıldığı agoranın kalıntıları vardır.
- Bouleterion: Konsey yapısının kalıntıları bulunmaktadır.
- Deniz feneri: Limanın girişinde yer alan antik dönem feneridir.
Kaunos'un etkileyici antik kenti ve doğal güzellikleriyle ziyarete değer bir yerdir.
Kaunos Antik Kenti Hakkında İlginç Bilgiler
Kaunos, tarihi ve efsaneleriyle oldukça ilgi çekici bir antik kenttir.
Kaunos Efsaneleri
Kaunos ile ilgili çeşitli efsaneler vardır. Bunlardan biri, Kaunos kentinin adının Kral Kaunos'tan geldiği efsanesidir. Rivayete göre, Kral Kaunos, kız kardeşi Byblis'e aşık olmuştur. Bu yasak aşk yüzünden tanrılar tarafından cezalandırılan Kaunos, şehirden kaçmak zorunda kalmıştır. Kaçarken geçtiği yere de kendi adı verilmiş ve böylece Kaunos kenti kurulmuştur.
Bir başka efsaneye göre, Kaunos kralı Kares oğlu Kaunos, kentin yakınlarında bulunan yılanlı pınarın başında yıkanırken, su perilerinden birine aşık olmuştur. Bu aşk yüzünden akıl sağlığını kaybeden Kaunos, babası tarafından tahttan indirilmiştir.
Kaunos'un Popüler Kültürdeki Yeri
Kaunos antik kenti, popüler kültürde de sıkça yer almaktadır. Özellikle fantastik ve mitolojik ögeler barındıran roman, dizi ve filmlerde, Kaunos'un efsaneleri ve mistik havasından yararlanılmaktadır.
Kaunos, bazı fantastik romanlarda büyülü bir kent olarak betimlenir. Kral Kaunos'un aşk hikayesi, fantastik unsurlarla süslenerek anlatılır. Aynı zamanda Kaunos, popüler dizi ve filmlerde de mekan olarak kullanılmaktadır. Örneğin, bazı fantastik dizilerde bölümler Kaunos antik kentinde çekilmiştir.
Böylelikle hem popüler kültür ürünleri Kaunos'un gizemli atmosferinden faydalanmakta, hem de Kaunos'un tanınırlığı artmaktadır. Efsaneleri ve mistik havası sayesinde, Kaunos özellikle fantastik kurgu türünde önemli bir ilham ve mekan kaynağı olmaya devam etmektedir.
Kaunos UNESCO Dünya Mirası Listesinde mi?
Kaunos antik kenti, Türkiye'nin önemli tarihi miraslarından biridir. UNESCO Dünya Mirası aday listesindedir. Bu nedenle koruma çalışmaları oldukça önemlidir.
Kaunos'taki kazı çalışmaları devam etmektedir. Kazılarda ortaya çıkan eserlerin onarımı ve korunması için çalışmalar sürmektedir. Ayrıca kentin genel görünümünün korunması, çevre düzenlemesi yapılması hedeflenmektedir.
Gelecekte Kaunos'un daha fazla ziyaretçi çekebilmesi ve turizm potansiyelinin artırılması için çalışmalar planlanmaktadır. Kaunos'un Dünya Mirası listesine girmesi bu anlamda önemli bir hedeftir.
Ayrıca kazılarda ortaya çıkan eserler için Kaunos Müzesi gibi yeni müzelerin yapılması, ziyaretçilere daha iyi hizmet verilmesi de gelecek hedefleri arasındadır.
Böylelikle hem Kaunos'un korunması hem de turizm açısından değeri artırılacaktır.
-
Kaunos Antik Kenti, Türkiye'nin Muğla iline bağlı Dalyan beldesinde yer almaktadır. Dalyan Nehri kıyısında bulunan Kaunos, hem tarihi hem de doğal güzellikleriyle ünlüdür. Dalyan'dan tekne turlarıyla kolayca ulaşılabilir ve ziyaretçilere benzersiz bir deneyim sunar.
-
Kaunos Antik Kenti, MÖ 10. yüzyıla kadar uzanan bir geçmişe sahiptir ve Likya ile Karia bölgeleri arasında önemli bir ticaret merkezi olmuştur. Kent, özellikle kaya mezarları, tiyatro, agora ve hamam gibi yapılarıyla dikkat çeker. Kaunos'un tarihi önemi, kültürel zenginliği ve mimari kalıntılarıyla öne çıkar ve ziyaretçilere antik dünyanın izlerini keşfetme fırsatı sunar.
-
Kaunos Antik Kenti'ne ulaşım için en yaygın yol, Dalyan'dan kalkan tekne turlarıdır. Dalyan İztuzu Plajı'na da yakın olan Kaunos, tekne turlarıyla birleşik bir ziyaret programı yapmayı mümkün kılar. Alternatif olarak, karayoluyla Ortaca'dan Dalyan'a ulaşarak, Dalyan'dan yürüyerek veya bisikletle de antik kente gidilebilir. Ziyaretçiler, Dalyan Nehri'nin muhteşem manzarasını izleyerek keyifli bir yolculuk yapabilirler.
