Adana’nın Kozan ilçesinde bulunan Kozan Kalesi, kalkerden oluşan yüksek bir tepe üzerine inşa edilmiş görkemli yapısıyla Çukurova’nın en önemli tarihi miraslarından biri olarak görülüyor. Çevreye hakim konumu ve etkileyici mimarisiyle dikkat çeken tarihi yapı, halk arasında Sis Kalesi olarak da adlandırılıyor. Çukurova coğrafyasına çok sayıda heybetli kale inşa edilmiş olmasına rağmen, Kozan Kalesi hem ihtişamı hem de günümüze kadar görece sağlam ulaşabilmesi sayesinde ayrı bir yere sahip. Tarih boyunca nice farklı uygarlığı ağırlamış olan yapının inşa tarihi ise günümüzde hâlen kesin olarak bilinmiyor. Bazı kaynaklar kalenin inşasını Asurlulara atfederken, bölgede uzun süre hüküm süren Hititlerin bu kaleyi inşa etmiş olabileceği üzerinde duruluyor.
Amfi tiyatro şeklinde ve iki blok halinde inşa edilmiş olan Kozan Kalesi’nin 44 kulesi ve burcu var. Söz konusu iki blok, büyük surlarla birbirine bağlanmış. Kalenin güney kesiminde yer alan iç kale (Ahmedek) bölümündeki büyük su sarnıçlar, yapının su ihtiyacını karşılıyormuş. Ayrıca kalenin içinde gizli yollar ve merdivenle inilen mahzenler de mevcut.
Kozan Kalesi’nin Hristiyan dünyası için de önemli bir merkez olduğunu biliyor muydunuz? Özellikle her üç yılda bir gerçekleştirilen vaftiz yağı çıkarma törenleriyle, Hristiyan aleminde manevi önem atfediyormuş. Hatta kalede yer alan bazı yazıtlar aracılığıyla bu bölgenin tarih boyunca birçok farklı inanca ve kültüre ev sahipliği yaptığını da anlayabiliyoruz. Velhasıl, Kozan Kalesi’nin Çukurova tarihi boyunca hep stratejik önem taşıdığından emin olabiliyoruz.
Kozan Kalesi’nin bulunduğu noktadan, havanın bulutsuz olduğu günlerde; Anavarza, Karasis, Andıl kalelerini ve hatta Akdeniz’i bile görmek mümkün. Kalenin eteklerinde yer alan tarihi konaklar da bu görkemli manzaraya çok hoş bir dokunuş katıyor. Kozan Belediyesi’nin yakın geçmişte yaptığı çevre düzenlemeleriyle sosyal bir tesis haline getirilmiş olan Kozan Kalesi’ne, yaklaşık 1,5 kilometre uzunluğundaki asfalt yoldan kolayca ulaşım sağlanabiliyor.
