Türkiye, Amazon bölgesinde bulunan Brezilya veya Kuzey Amerika’nın en kuzeyinde yer alan Kanada kadar olmasa da akarsular bakımından oldukça zengin bir ülke. Hatta Türkiye’nin Avrupa ve Ortadoğu arasındaki konumu göz önüne alınınca sulak alanlar açısından zenginliğinin göze çarpacak seviyede olduğu da söylenebilir. Çünkü Türkiye dışında bölgenin sulak alan zenginliği oldukça sınırlı görünüyor.
Üç tarafı denizler ile çevrili Türkiye’de bu denizlere karışan onlarca akarsu bulunuyor. Akarsular denizlere karışmadan önce belli bir yol kat ediyor ve akarsu havzalarını mümkün olduğunca besliyor. Akarsuların etkisiyle canlı çeşitliliği artıyor ve insan yaşamı kolaylaşıyor diyebiliriz. Bu durum da dünyanın daha sağlıklı şekilde döngüsünü gerçekleştirmesini sağlıyor. Yani, kısacası su hayattır ve hayat döngüsünün büyük kısmını sulak alanlar sağlıyor.
Bu durum dışında akarsular tarım, hayvancılık, balıkçılık, ulaşım ve elektrik üretimi gibi beşeri konularda da son derece önemli bir kaynak oluyor. Türkiye coğrafyasının bölgesel olarak birbirinden farklı olması, farklı formda ve farklı özellikte akarsuların ortaya çıkmasını sağlıyor. Türkiye’de birçok görkemli ve büyük akarsu bulunuyor. Bu akarsulardan en önemli olanları ve en büyük etkiyi yaratanları sizler için sıraladık. Türkiye’nin en önemli ve görkemli 15 nehrine, gelin, birlikte göz atalım.
1. Kızılırmak Nehri
Kızılırmak Nehri, toplam 1355 kilometre civarındaki uzunluğu ile Türkiye topraklarından doğan ve yine Türkiye topraklarından denize dökülen en büyük akarsu unvanını elinde tutuyor. Kızılırmak İç Anadolu’dan başlayıp Karadeniz Bölgesi’ni de...
Kızılırmak Nehri, Türkiye’nin her anlamda en büyük akarsuyu diyebiliriz. Kızılırmak kapladığı akarsu havzasıyla olsun etki yarattığı bölgenin büyüklüğüyle olsun ülkemizin en ihtişamlı sulak alanlarının başında geliyor. Tabii ki Dicle ve Fırat gibi Kızılırmak’tan daha büyük iki akarsu Türkiye topraklarında doğuyor; ancak bu akarsular sınırı aşarak farklı ülkelere doğru yol alıyor. Toplam uzunluğu 1355 kilometre civarında olan Kızılırmak ise Sivas sınırları içerisinde doğuyor ve Samsun iline bağlı Bafra Körfezi’nden Karadeniz’e dökülüyor. Bu durum Kızılırmak ‘ı Türkiye sınırları içerisindeki en büyük akarsu yapıyor. Aynı zamanda Kızılırmak’ın etkisiyle oluşan Kızılırmak Deltası da Türkiye’nin en önemli doğal yaşam alanlarından biri konumunda bulunuyor.
2. Fırat Nehri
Orta Doğu’nun en uzun ve en büyük akarsuyu olan Fırat Nehri, tam üç ülkeye hayat veriyor ve bu coğrafyaya can damarı oluyor. Toplam uzunluğu 2800 kilometreyi bulan nehir, Ortadoğu’nun en...
Adı şarkılara, ağıtlara ve destanlara konu olan akarsulardan biri olan Fırat Nehri aynı zamanda Doğu Anadolu ve Mezopotamya bölgesinin en görkemli akarsuyu olma özelliğini de taşıyor. Toplamda 2800 kilometre civarında bir uzunluğa sahip olan Fırat Nehri’nin 1263 kilometrelik kısmı Türkiye topraklarından geçiyor. Aynı zamanda ülkemizin Doğu Anadolu Bölgesi’ndeki kaynaklardan köken alan Murat Nehri’nden beslenen Fırat Nehri, Murat Nehri ile birleştikten sonra çok daha güçlü bir görünüme kavuşuyor. Türkiye dışında Suriye, Irak ve İran ekseninden geçen Fırat, “Şatt’ül Arab” adı verilen bölgede Dicle Nehri ile birleşerek Basra Körfezi’nden denize dökülüyor.
3. Sakarya Nehri
Eskişehir’in Çifteler ilçesinden doğarak Türkiye’nin kuzeybatısına can suyu taşıyan Sakarya Nehri, aynı zamanda ülkemizin üçüncü en uzun nehri olma unvanına sahip. Bu görkemli akarsunun uzunluğu 824 kilometreye ulaşıyor. Sakarya ismi...
Türkiye’nin en büyük akarsuları sıralamasında üçüncü basamakta yer alan Sakarya Nehri aynı zamanda Türkiye’nin en önemli nehir havzalarından da birine sahip. İç Anadolu, Marmara ve Batı Karadeniz bölgelerinde birçok ilin sınırlarından geçen Sakarya Nehri bu bölgenin tarım, hayvancılık ve balıkçılık konusunda ileri bir konumda olmasını da sağlıyor. Özellikle Sakarya Nehri’nin devasa kolu Porsuk Çayı ve önemli kollarından olan Ankara Çayı’nın da katkısıyla Sakarya Havzası Türkiye’nin en verimli toprakları arasına giriyor diyebiliriz. Toplamda 824 kilometre civarında uzunluğu bulunan Sakarya Nehri ilk olarak Eskişehir’in Çifteler ilçesindeki kaynaklardan doğuyor. Sakarya Nehri, Sakarya il sınırlarında bulunan Karasu ilçesinden Karadeniz ile buluşuyor.
4. Murat Nehri
Murat Nehri ya da Murat Suyu, Fırat Nehri’nin iki kolundan uzun olanı olarak tanımlanıyor. Her ne kadar Fırat’ın kolu olsa da ülkemizin en büyük ve en uzun akarsuları arasında yer...
Murat Nehri, Anadolu ve Mezopotamya coğrafyasının en devasa akarsuyu olan Fırat Nehri’nin en büyük kolu olarak biliniyor. Fırat Nehri’nin kolu olmasına karşın Türkiye’nin en büyük dördüncü akarsuyu olma özelliğini taşıyan Murat Nehri toplamda 722 kilometrelik bir uzunluğa sahip. Van Gölü’nün kuzeyinden Ağrı ilinin Diyadin ilçesinden kaynağını alan Murat Nehri Güneydoğu Anadolu Bölgesi’ne indikten sonra Fırat nehri ile birleşiyor. Murat Nehri havzası tarım ve hayvancılık faaliyetleri açısından ülkemizin en önemli alanlarından biri olarak kabul ediliyor.
5. Seyhan Nehri
Akdeniz’e dökülen ve Çukurova’yı besleyen en büyük akarsulardan olan Seyhan Nehri, aynı zamanda Türkiye’nin en uzun akarsuları içerisinde ilk beş içerisinde yer alıyor. Toplam uzunluğu 560 kilometre civarında olan Seyhan...
Türkiye’nin en önemli tarım arazilerinden ve en verimli ovalarından olan Çukurova’yı besleyen akarsuların başını çeken Seyhan Nehri, toplam 560 kilometre civarında bir uzunluğa sahip. Daha doğusundan gelen Ceyhan Nehri ile birlikte bölgeyi Türkiye’nin en kaliteli topraklarına dönüştüren Seyhan Nehri, aynı zamanda en büyük kentlerimizden Adana için de önemli bir su kaynağı konumunda bulunuyor. Kayseri il sınırlarından doğan Seyhan Nehri, Adana ili içerisinden geçerek Akdeniz ile buluşurken şehre önemli bir katma değer sağlamayı da ihmal etmiyor.
6. Aras Nehri
Aras Nehri Hazar Denizi’ne dökülmeden önce Kura Nehri ile birleştiği için, bazı kaynaklarda Kura Nehri ismiyle de anılıyor. Ancak Aras Nehri aslında Kura’ya bağlanmadan önce bağlantı noktasına kadar uzunca bir...
Toplam uzunluğu 1060 kilometre civarlarında olan ve “sınırları aşan” akarsular arasında yer alan Aras Nehri’nin 548 kilometrelik kısmı Türkiye topraklarında bulunuyor. Türkiye dışında Azerbaycan, Ermenistan ve İran topraklarında ilerleyen Aras Nehri daha sonra Kura Irmağı’yla birleşiyor. Aras Nehri “sınırları aşan” bir akarsu olmanın dışında Türkiye – Ermenistan, Türkiye – Azerbaycan ve Azerbaycan – İran sınırlarının bir kısmını oluşturuyor. Bu nedenle de “sınır oluşturan” nehirler arasında yer alıyor.
7. Büyük Menderes Nehri
Büyük Menderes Nehri adından da anlaşılacağı üzere Batı Anadolu ve Ege Bölgesi’nin en büyük akarsuyu olma özelliğini taşıyor. Toplam uzunluğu 548 kilometre civarında olan Büyük Menderes Nehri Batı Ege’de yer...
Toplam uzunluğu 548 kilometre civarında olan Büyük Menderes Nehri Türkiye’nin en görkemli akarsuları arasında bulunuyor. Batı Anadolu ve Ege Bölgesi’nin en büyük akarsuyu olma özelliğini taşıyan Büyük Menderes aynı zamanda çok önemli bir havzayı sularıyla besliyor. Batı Anadolu’da tarım ve hayvancılık faaliyetlerinin devamlılığını sağlayan Büyük Menderes, Afyonkarahisar iline bağlı Dinar ilçesinden doğuyor. Birçok ilin sınırlarından geçen akarsu Aydın’ın Söke ilçesinde Ege Denizi ile kucaklaşıyor.
8. Dicle Nehri
Anadolu ve Orta Doğu’nun en büyük akarsularından biri olan Dicle Nehri’nin toplam uzunluğu 1900 kilometreyi buluyor. Dicle Nehri’nin yalnızca 523 kilometrelik kısmı Türkiye topraklarında bulunuyor. Bu nedenle Dicle Nehri’nin toplam...
Güneydoğu Anadolu ve Mezopotamya coğrafyasının Fırat Nehri ile birlikte can damarlarını oluşturan Dicle Nehri’nin toplam uzunluğu 1900 kilometreyi buluyor. Fakat yalnızca 523 kilometrelik kısmı Türkiye topraklarından geçiyor. Türkiye’nin Doğu Anadolu Bölgesi’nden doğan Dicle Nehri, güneydoğu istikametinde ilerliyor. Daha sonra Irak ve Suriye topraklarından geçen Dicle Nehri “Şatt’ül Arab” olarak nitelendirilen bölgede Fırat Nehri ile birleşiyor. Bu iki dev akarsu Basra Körfezi’nden denize dökülüyor.
9. Yeşilırmak Nehri
Türkiye’nin en önemli akarsularından olan ve önemli bir bölgeyi etkisi altına alan Yeşilırmak Nehri yaklaşık 519 kilometre uzunluğunda. Bu özelliği ile Türkiye’nin en büyük akarsu havzalarından birine sahip olan Yeşilırmak...
Türkiye’nin en uzun ve görkemli akarsularından bir tanesi olan Yeşilırmak Nehri tıpkı Türkiye’nin en büyük akarsuyu olan Kızılırmak gibi Sivas il sınırları içerisinden kaynağını alıyor. Amasya, Tokat ve Samsun gibi illerden geçen ve geçtiği havzayı sulayan Yeşilırmak Samsun’un Çarşamba ilçesinden Karadeniz’e dökülüyor. Yeşilırmak havzasında v önemli ölçüde tarım yapılırken Yeşilırmak Deltası’ndaysa çok önemli canlı türleri yaşamını sürdürüyor. Yeşilırmak Nehri’nin toplam uzunluğunun 520 kilometre civarında olduğu biliniyor.
10. Ceyhan Nehri
Ceyhan Nehri Türkiye’nin en verimli tarım alanlarından ve en kıymetli ovalarından olan Çukurova’yı besleyen, o bölgenin iki büyük hayat damarından birisi konumunda. Diğer büyük hayat damarı ise Ceyhan ile paralel...
Ceyhan Nehri, Akdeniz Bölgesi’nin güneydoğusunu sulayan ve Çukurova’nın verimli bir tarım arazisi olmasını sağlayan en önemli iki akarsudan bir tanesi. Seyhan Nehri ile birlikte ülkemizin tarım ambarlarından Çukurova’yı besleyen Ceyhan Nehri Nurhak Dağları’ndan doğuyor. Kahramanmaraş’tan yola çıkan Ceyhan Osmaniye ve Adana’yı geçerek İskenderun Körfezi’nden Akdeniz ile buluşuyor. Ceyhan Nehri toplamda 510 kilometre uzunluğu ile Türkiye’nin en görkemli akarsuları arasında yer alıyor.
11. Meriç Nehri
Balkanlar’ın en büyük nehirlerinden biri olma unvanına sahip olan Meriç Nehri, Bulgaristan’ndaki Rila Dağı’nın kuzey eteklerine yakın bir noktadan doğarak Türkiye sınırlarına Edirne’den giriyor. Burada önce Edirne’den, ardından da Batı...
Balkan coğrafyasının en büyük akarsularından olan Meriç Nehri, Bulgaristan topraklarından doğuyor. Bulgaristan’da Filibe Ovası’nı Türkiye’de ise Trakya Bölgesi’nin batısını suladıktan sonra Edirne üzerinden Ege Denizi’ne dökülüyor. Toplamda 480 kilometre uzunluğundaki Meriç Nehri’nin önemli bir bölümü Türkiye topraklarında ve Türkiye – Yunanistan sınırı boyunda bulunuyor. Meriç Nehri bu iki ülke arasında doğal sınır olma özelliği taşıyor.
12. Çoruh Nehri
Oldukça dar ve derin bir akarsu yatağına sahip olan Çoruh Nehri, bu nedenle dünyanın en hızlı akan ve en derin akarsuyu olarak biliniyor. Türkiye’nin kuzeydoğu bölgesinde, Erzurum ili sınırları içerisindeki...
Toplamda 431 kilometrelik uzunluğu olan Çoruh Nehri’nin 410 kilometrelik kısmı ülkemiz topraklarında bulunuyor. Zaten Çoruh Nehri ülkemizde, Erzurum ili sınırlarında bulunan Mescit Dağları’ndan doğuyor. Türkiye’nin kuzeybatısını dolaştıktan sonra Gürcistan sınırlarına geçen Çoruh Nehri, Batum’un güneyinden Karadeniz’e dökülüyor. Çoruh Nehri “sınır aşan” bir akarsu olmasının yanında dünyanın en derin ve en hızlı akarsuyu olmasıyla da biliniyor.
13. Gediz Nehri
Gediz Nehri veya Gediz Irmağı, Büyük Menderes ve Küçük Menderes ırmakları ile birlikte Ege Denizi’ne dökülen en büyük akarsulardan bir tanesi. Toplamda 401 kilometre uzunluğunda olan Gediz Nehri kaynağını İç...
Türkiye’nin batı bölgesinin en büyük akarsularından olan Gediz Nehri toplamda 401 kilometrelik uzunluğa sahip. Kütahya’nın Gediz ilçesi sınırlarından doğan Gediz Nehri İzmir Körfezi’nden Ege Denizi’ne dökülene kadar koskocaman bir havzayı besliyor. Aynı zamanda kuşlar ve diğer canlı türleri için çok önemli bir doğal alan olan Gediz Deltası’nı besleyen bu akarsu Türkiye’nin en önemli sulak alanlarından biri olarak kabul ediliyor. Gediz Nehri maalesef son yıllarda yoğun kirlilik problemleri ile mücadele ediyor.
14. Göksu Nehri
Mersin’in Silifke ilçesinden Akdeniz’e dökülen Göksu Nehri, hem Akdeniz’e dökülen akarsuların en önemlileri arasında yer alıyor hem de ülkemizin en uzun ve değerli nehirlerinden biri konumunda bulunuyor. Göksu Nehri’nin oluşturduğu...
Akdeniz’e dökülen en önemli akarsulardan biri olan Göksu Nehri, toplamda 260 kilometre civarında bir uzunluğa sahip. Antalya’nın Geyik Dağları’ndaki kaynak sularından doğan Göksu Nehri, Mersin’in Silifke ilçesinde Akdeniz ile buluşuyor. Göksu Nehri, Akdeniz’e ulaşana kadar Taşeli Platosu’nu dolaşıyor ve bu bölgeyi besliyor. Göksu Nehri aynı zamanda akarsu ile denizin birleştiği bölgede Göksu Deltası’nı oluşturuyor. Göksu Deltası birçok önemli bitki ve hayvan türüne ev sahipliği yapıyor. Bu nedenle özel koruma statüleri ile korunuyor.
15. Küçük Menderes Nehri
Küçük Menderes Nehri, Büyük Menderes ve Gediz ırmaklarıyla birlikte Ege yöresinin en büyük akarsularından bir tanesi konumunda. Bölgedeki canlı çeşitliliği ve canlı yaşamı açısından çok önemli bir su kaynağı olan...
Küçük Menderes Nehri, Büyük Menderes ve Gediz nehirleriyle birlikte Batı Anadolu’nun (Ege Yöresi) en büyük akarsuları arasında yer alıyor. Toplam uzunluğu 175 kilometre olan Küçük Menderes İzmir’in Ödemiş ilçesindeki Bozdağlar’dan doğuyor ve tarihi Efes antik kenti ile Selçuk dolaylarından Ege Denizi’ne dökülüyor. Küçük Menderes Nehri havzası ve nehrin suladığı Küçük Menderes Ovası tarım alanları açısından oldukça verimli topraklara sahip.
16. Asi Nehri
Asi (Orontes) nehri dünyada birkaç ülkenin topraklarından geçen ve global bir havzaya sahip olan akarsular arasında yer alıyor. Asi Nehri Lübnan’ın Bekaa Vadisi’nin doğusundan doğuyor ve Suriye’nin Humus ve Hama...
Toplam uzunluğu aslında 556 kilometre olan Asi Nehri’nin yalnızca 98 kilometrelik kısmı Türkiye topraklarında bulunuyor. Anadolu ve Mezopotamya toprakları için en önemli akarsulardan biri olan Asi Nehri, Türkiye haricinde Suriye ve Lübnan sınırlarından geçiyor. Son olarak Türkiye’nin Hatay ili sınırları içerisinde Akdeniz ile buluşan Asi Nehri aynı zamanda Türkiye – Suriye sınırının 52 kilometrelik kısmını da oluşturuyor.
| Sıra | İçerik | Kullanıcı Puanı |
|---|---|---|
| 1 | Kızılırmak Nehri | - |
| 2 | Fırat Nehri | - |
| 3 | Sakarya Nehri | - |
| 4 | Murat Nehri | - |
| 5 | Seyhan Nehri | - |
| 6 | Aras Nehri | - |
| 7 | Büyük Menderes Nehri | - |
| 8 | Dicle Nehri | - |
| 9 | Yeşilırmak Nehri | - |
| 10 | Ceyhan Nehri | - |
