Çanakkale’nin Ayvacık ilçesindeki Gülpınar Beldesi’nin (eski ismiyle Külahlı) sınırları içinde yer alan Apollon Smintheion (Smintheus) Ören Yeri, antik çağlarda Troas’ın en önemli kült merkezlerinden biri olmuş. Geç Helenistik Dönem’in de en önemli kutsal alanlarından biri sayılan bu bölge, M. Ö. 5000 yıllarına tarihlenen kalıntılara ev sahipliği yapıyor. Bu bölgede bulunan Apollon Smintheus Tapınağı, Helenistik Çağ üzerine çalışan mimarlar, arkeologlar ve sanat tarihçileri için gerçek bir keşif cenneti. Elbette bu branşlara ilgi duyan turistler de bölgeye yoğun ilgi gösteriyor. Tapınağın bu bölgeye inşa edilmesinin temel sebebi, Helenistik Çağ boyunca burada suyun oldukça bol olması. Yer altı kaynak sularıyla beslenen bölgede, antik çağlarda kurulan yer altı kanallarının suyu ana merkeze aktardığı tahmin ediliyor.
Apollon Smintheus Tapınağı, Homeros’un İlyada Destanı’nı konu alan kabartmalarıyla ve göz alıcı mimari tasarımıyla mutlaka görülmesi gereken bir yapı. M. Ö. 150 yıllarında inşa edildiği bilinen tapınak, Ion stilini yansıtıyor. Kuzeybatı Anadolu’da ve Troas bölgesinde, kendi türünün tek örneği olma özelliğin de sahip. Apollon Smintheus Tapınağı’nda Helenistik Çağ Anadolu mimarlığının en önemli isimlerinden biri olan Mimar Hermogenes’in imzasını taşıyan pseudodipteros, yani yalancı iki sıralı sütun tasarımı yer alıyor. Apollon Smintheion Ören Yeri haftanın her günü 08:30 ile 20:00 saatleri arasında ziyarete açık. Girişte ücret ödenmesi gerekiyor.